Για άλλη μια φορά οι πολιτικοί του τόπου μας έχουν δώσει ρεσιταλ γελοιότητας και υποκρισίας. Έχει καταντήσει κουραστικό και κλισέ, όμως, να επιρρίπτουμε σε ένα σάπιο πολιτικό σύστημα και σε μια κουλτούρα που πασχίζει να κρατηθεί από φθαρμένα νήματα του παρελθόντος, τις ευθύνες. Τα αίτια των πελατειακών σχέσεων στην Κύπρο (αλλά και στην Ελλάδα) είναι πολύ βαθύτερα και πολύ πιο σοβαρά.
Παρακολουθούμε τους πολιτικούς αυτού του τόπου, τους υποτιθέμενους ηγέτες (εαν υπάρχουν ακόμη ηγέτες στην εποχή μας), να επιδίδονται σε μια unfinitum παραδοξολογία και κυριολεκτικά να παραδίδουν μαθήματα βλακείας και άγνοιας. Αυτό που με προβληματίζει όμως περισσότερο, δεν είναι η απέλπιδα προσπάθεια των πολιτικών να καλύψουν τις παρατυπίες τους ˙ δεν με ανησυχεί τόσο το γεγονός ότι οι πολιτικοί μας αποδέχονται και παραδέχονται την ύπαρξη ενός καθεστώτος πελατειακών σχέσεων. Αυτό που με ανησυχεί ιδιαίτερα, είναι η αντίδραση τόσο του λαού όσο και των διανοούμενων (εαν υπάρχουν) αυτού του τόπου. Δηλαδή η μη αντίδραση. Γιατί είναι συνένοχοι!
Από τη μια, ο λαός έχχει βολευτεί στον καναπέ του και αρκείται στο πάτημα μερικών πλήκτρων, ούτως ώστε να αποκαλεί τον εαυτό του πολιτικοποιημένο και ενδιαφερόμενο για τα δημόσια ζητήματα. Από την άλλη, οι υποτιθέμενοι διανοούμενοι, αρκούνται στο να επαναλαμβάνουν χιλιοειπωμένα κλισέ και να τα ρίχνουν όλα στην κακή νοοτροπία μας, απλώς γιατί δεν έχουν τίποτα άλλο να πουν.
Για να κατανοήσουμε την ύπαρξη ενός τέτοιου συστήματος πελατειακών σχέσων, το οποίο βεβαίως αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο 18ο και 19ο αιώνα. Εκεί θα συναντήσουμε μια Ελλάδα (και κατ’επέκταση μια Κύπρο) υποταγμένη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό απέτρεψε την Ελλάδα από το να γνωρίσει τόσο την Αναγέννηση όσο και το Διαφωτισμό. Γιαυτό οι Έλληνες, ακόμη και σήμερα δεν γνωρίζουν τι πάει να πει ελευθερία του «άλλου». Η δυτικοποίηση της Ελλάδας επήλθε εκ των υστέρων.
Σκοπός των ελλήνων διανοούμενων της εποχής δεν ήταν ούτε να φέρουν τις τέχνες και τα γράμματα στην Ελλάδα, ούτε να διεκδικήσουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των άλλων. Σκοπός τους ήταν η έξαψη του εθνικισμού με σκοπό την απελευθέρωση της Ελλάδας. Σε καμιά περίπτωση δεν ηθικολογώ, ούτε κρίνω καταστάσεις. Τα γεγονότα έτσι είχαν.
Έτσι λοιπόν, όταν ο ραγιάς ήθελε κάτι από τον Σουλτάνο, προσέφερε κάποιο δώρο αξίας και ο δεύτερος, αναλόγως, του ικανοποιούσε ή όχι το αίτημά του (είναι αυτονόητο ποιός είναι σήμερα ο ραγιάς και ποιός ο σουλτάνος). Με την έλευση των δυτικοευρωπαϊκών τρόπων οργάνωσης των κοινωνιών και των θεσμών, η Ελλάδα πιάστηκε απροετοίμαστη. Αν και νωρίς υιοθετήθηκε αυτό το μοντέλλο, εντούτοις οι δομές που υποβάσταζαν το παλαιό και ασθενές σύστημα των πελατειακών σχέσεων, ήταν εκεί. Με άλλα λόγια, προσπαθήσαμε να οικοδομήσουμε μια νέου τύπου κοινωνία πάνω σε πεπαλαιωμένες δομές. Αυτή τη στιγμή, οι εν λόγω δομές αρχίζουν σιγά σιγά να καταρρέουν.
Πολύ χοντροκομμένα και περιγραμματικά, έτσι φτάσαμε σήμερα να μιλάμε στην Κύπρο για ρουσφέτι. Κανένας όμως δεν αντιδρά. Αυτό είναι η είδηση και το παράδοξο και όχι ο βαθμός διαφθοράς των πολιτικών. Η κατάσταση που μόλις περιγράψαμε, και τα συνεπακόλουθά της,, είναι η μόνη κατάσταση στην οποία έχουμε μάθει να ζούμε. Με άλλα λόγια είμαστε συνένοχοι. Ίσως και να ευθυνόμαστε περισσότερο και από αυτούς τους πολιτικούς. Όπως το ψάρι, όμως, δεν μπορεί να αντιληφθεί το νερό μέσα στο οποίο κολυμπά, έτσι και ο δύσμοιρος κύπριος αδυνατεί να κατανοήσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και μεγαλώνει. Γι’αυτό αρκείται στο να κάνει μια εκ των υστέρων διάγνωση αρνητικών επιπτώσεων. Μόνο οι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να μας είχαν σώσει από αυτή την κατάσταση, αλλά κύρπριοι καλλιτέχενες δεν υπάρχουν[i].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου